Το γένος των εντεροϊών κατατάσσεται στην οικογένεια των πικορναϊών και περιλαμβάνει τους ιούς Coxsackie, Echo, πολιομυελίτιδας και τους ταξινομημένους αριθμητικά εντεροϊούς. Οι ιοί Coxsackie ταξινομούνται στις ομάδες Α και Β. Η συχνότητα των λοιμώξεων από εντεροϊούς αυξάνεται κατά τους καλοκαιρινούς και φθινοπωρινούς μήνες. Ο χρόνος επώασης κυμαίνεται από 3 έως 5 ημέρες και η λοίμωξη, που προκαλούν, ποικίλλει από ασυμπτωματική έως θανατηφόρα, ανάλογα με τον τύπο του ιού, την ηλικία του ασθενούς και το ανοσολογικό του υπόστρωμα. Η νόσηση π.χ στα νεογνά και τα βρέφη είναι πιο σοβαρή.
Η μετάδοση γίνεται κυρίως με την κοπρανο-στοματική οδό. Κάτι τέτοιο μπορεί να συμβεί με ποικίλλους τρόπους, όπως με μολυσμένο νερό ή φαγητό ή με επαφή με τις κενώσεις βρεφών, που έχουν επιμολυνθεί από τον ιό. Ακόμα η μετάδοση κάποιων οροτύπων, όπως ο Coxsackie A21 και ο εντεροϊός D68 γίνεται μέσω σταγονιδίων δια της αναπνευστικής οδού. Οι εντεροϊοί αποβάλλονται από το ανώτερο αναπνευστικό για 1 έως 3 εβδομάδες και από τα κόπρανα για 3 έως 8 εβδομάδες. Η μεγαλύτερη μολυσματικότητα παρατηρείται τις 2 πρώτες εβδομάδες από την έναρξη των συμπτωμάτων.
Κλινικές μορφές λοίμωξης από τους ιούς Coxsackie, Echo και εντεροϊούς 68-71 είναι:
- Η μη ειδική εμπύρετη νόσος: εκδηλώνεται με υψηλό πυρετό, κεφαλαλγία, δυσκαταποσία, κοιλιακό άλγος, εξάνθημα
- Η βαριά συστηματική νόσος σε νεογνά και βρέφη (Coxsackie B): εκδηλώνεται την πρώτη εβδομάδα της ζωής με νωθρότητα, άρνηση σίτισης κι εμέτους
- Οι λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος, όπως κοινό κρυολόγημα, ρινοφαρυγγίτιδα, φαρυγγίτιδα, ερπητοειδής κυνάγχη (Herpangina). Η έναρξη της τελευταίας είναι αιφνίδια με υψηλό πυρετό, μειωμένη σίτιση και κακουχία. Χαρακτηριστικό είναι το ενάνθημα στην υπερώα, οι κηλίδες και οι φυσαλίδες, που μεταπίπτουν σε ελκωτικές βλάβες στο βλεννογόνο του στόματος.
- Οι λοιμώξεις του κατώτερου αναπνευστικού συστήματος, όπως βρογχιολίτιδα, βρογχίτιδα, βρογχοπνευμονία
- Η πλευροδυνία (νόσος Bornholm) με άλγος στο κατώτερο θωρακικό ή ανώτερο κοιλιακό τοίχωμα και πυρετό
- Η γαστρεντερίτιδα
- Η μυοπερικαρδίτιδα (Coxsackie B)
- Η άσηπτη μηνιγγίτιδα, εγκεφαλίτιδα
- Η νόσος χεριών, ποδιών, στόματος (Coxsackie A16 και εντεροϊός 71): χαρακτηρίζεται από κηλιδώδες, κηλιδοβλατιδώδες ή φυσαλιδώδες εξάνθημα στο στόμα, τα χέρια και τα πόδια. Αρκετά συχνά προσβάλλονται οι παλάμες και τα πέλματα, ενώ συνοδά συμπτώματα είναι ο πυρετός, που ενδέχεται να είναι υψηλός, η τραχηλική λεμφαδενίτιδα και η επιπεφυκίτιδα.
- Η αιμορραγική επιπεφυκίτιδα (Coxsackie A24 και εντεροϊός 70)
Η διάγνωση τίθεται από τα κλινικά ευρήματα. Η απομόνωση του ιού μπορεί να γίνει από ρινοφαρυγγικές εκκρίσεις, κόπρανα και άλλα βιολογικά υγρά, όπως αίμα, ούρα, ΕΝΥ. Η θεραπεία είναι συμπτωματική, ενώ η νοσηλεία, για ενδοφλέβια ενυδάτωση, απαιτείται σε παιδιά που δεν μπορούν να σιτιστούν, λόγω βλαβών στο στοματικό βλεννογόνο.
Πηγή: UpToDate